Aan het einde van de Hebreeën-brief vinden wij een oproep om voor de aanstaande wraak en vergelding (10:30) van de Romeinen naar de stad Jeruzalem die door legerkampen werd omsingeld (21:20), “buiten de legerplaats” te gaan (13:13), d.w.z. Jeruzalem te verlaten. Velen hebben aan deze oproep gehoor gegeven, door naar Pella en andere plaatsten in het Over-Jordaanse te vluchten, om zo aan het drama van het jaar 70 te ontkomen.
Zeventig discipelen van Jezus Christus konden, volgens een inscriptie op de vloer in een grot, onderdak vinden in een ondergrondse kerk die tussen 33 en 77 na Christus zou zijn gebouwd in de kleine stad Rihab, in het noorden van Jordanië, 40 km ten noorden van Amman. De christenen zouden uit Jeruzalem zijn gevlucht uit angst voor vervolging door de Romeinen en hielden geheime diensten in deze kerk die eigenlijk niet meer is dan een grot waar een apsis is in uitgehakt.
Volgens archeoloog Abdul Qader Hussan, hoofd van het centrum voor archeologische studiën in Rihab zou de grot in gebruik gebleven zijn totdat de St. Gregoriuskerk werd gebouwd. Die kerk werd gebouwd toen de Romeinen het Christendom verwelkomden in de derde eeuw en dateert uit 230 na Christus. Enkele treden in de ruïnekerk van St George gaan naar beneden naar de ondergrondse kapel, die 12 meter lang en zeven meter breed is. Rond de cirkelvormige ruimte zijn stenen zetels te zien die gebruikt werden voor het bijwonen van een dienst. Er is nog een plek waar een dergelijke ruimte (apsis) uit die tijd is gevonden. Achter de stenen banken bevinden zich woonruimten, waar de 70 christenen een schuilplaats konden vinden. In de kapel komt ook een tunnel uit die naar een cisterne voert waar de bewoners hun drinkwater vandaan konden halen. Verder zijn er ook een kerkhof potscherven en lampen gevonden welke ook van later datum kunnen zijn.
Parlementslid Ibrahim Mohammad Omoush, die het verkiezingsdistrict van het gebied vertegenwoordigt, heeft bevestigd dat de voormalige directeur van het Rihab Centrum, Abdul Qader Al Housan en zijn opvolger, Jameel Masaeed, instructies hebben ontvangen "om bezoekers van het bereizen van de plaatsen uit te sluiten, om de tekens van de rotskerk af te halen en het hol volledig te begraven". Nog een afgevaardigde die Mafraq vertegenwoordigt, Tayseer Shdeifat, zei dat de kerk in Rihab sluiten een "misdaad tegen onze culturele erfenis" zou zijn. De burgemeester van Rihab Khaled Akho Khreisha drukte "schok" uit over deze "onzinnige eisen" "om de plaatsen te verbergen, de tekens af te halen en te voorkom dat toeristen de locatie zouden bezoeken". "Het ministerie wil slechts de afmeting, kleur en vormen van alle tekens in archeologische plaatsen alle Koninkrijken verenigen".
{Avondmaaltafel: Het woord 'trapeza" (tafel) is op de afbeelding is onderstreept.}
Naast Gerasa leggen nu ook archeologen uit Israël de claim het oudste kerkje gevonden te hebben bij een plaatsje bij Megiddo, op het terrein van een gevangenis. Op die plaats zijn naast huizen uit de
Byzantijnse tijd (324-638 na Chr.) een avondmaalstafel gevonden en een mozaïken vloer van 6 bij 9 meter gevonden met afbeeldingen en met drie oud-Griekse insrcipties, waarvan één vier vrouwen vernoemt, Primilia, Kiriaka, Dorothea en Karasta.
Volgens historische bronnen was er bij Megiddo in de Romeinse periode een Joods dorp genaamd
Othnai, dat in het Byzantijnse tijd veranderde in een christelijke woonplaats, met de naam
Maximianopolis.
Hazor, Gezer en Beer Sheba zijn verder reeds in juli 2005 op de werelderfgoedlijst van de Unesco geplaatst.
Volgens dr.D. Bauer van de Zwitserse Bijbelorganisatie kan op zijn vroegst vanaf de derde tot de vierde eeuw van kerken worden gesproken. Van een 'oerchristendom' is volgens hem pas sprake vanaf de missie van de reizen van Paulus in de jaren vijftig. In die tijd kwamen de christenen bij elkaar in woonhuizen. De vondst kan ook een synagoge zijn geweest.
Lees meer over deze oude kerken:
Oudste bekende kerk ter wereld in Rihab"Oldest Church" Discovery "Ridiculous," Critics SayRihab church sites closed; ministry says for ‘preservation’