 |
De Nederlandse dominee Balthasar Bekker (foto) heeft ruim driehonderd jaar geleden een einde gemaakt aan het Duitse bijgeloof in de macht van duivels en demonen over de mens. Hij deed dat met zijn vierdelige levenswerk Betoverde Wereld dat van grote invloed was op de toenmalige discussie over heksenvervolgingen en exorcisme.
Dat concludeert filosofe Annemarie Nooijen in een onderzoek waarop ze 17 november hoopt te promoveren ana de Radboud Universiteit Nijmegen. Nooijen onderzocht de talrijke reacties op het werk van Bekker (1634-1698). Zijn Betoverde Wereld was een bestseller in het laatste decennium van de 17e eeuw en in 18e eeuw. Het maakte in Nederland nagenoeg een einde aan het bijgeloof dat duivels en demonen macht konden uitoefenen op de mens.
De Duitse vertaling was koren op de molen van de tegenstanders van de toen nog steeds gangbare heksenvervolgingen en duiveluitdrijvingen bij onze oosterburen. Volgens Nooijen had Bekker grote invloed op de theologische verlichting in Duitsland. Zijn weerlegging van de heksenwaan had een doorslaggevende maatschappelijke impact. Toch duurde het nog tot 1775 voordat het laatste Duitse heksenproces plaats had. "Zonder Bekker had dat wellicht nóg langer geduurd, aldus Nooijen.
Bron: ANP