Kerkvaders onmisbaar voor continuïteit christelijke traditie

De vragen rond God, de mens en de bestemming van het leven hebben hun actualiteit niet verloren. Juist op dit punt verdienen de vroegchristelijke theologen en filosofen navolging, stellen de auteurs van ”De status van de kerk­vaders” waarbij inzicht in de motieven van de patres in gesprekken met hun opponenten wordt gegeven. Paul van Geest, Eginhard Meijering en Liuwe Westra pleiten voor statusverhoging van de studie van de kerkvaders.

Van Geest wijst ook op de „weerbarstigheid” van de kerkvaders die een veelvoud aan theologieën vertegenwoordigen , die soms tegenstrijdig zijn (zoals uiteenlopende opvattingen over God, Christus, de sacramenten, de vrije wil et cetera), er is soms sprake van onbetrouwbare tekstverzamelingen en men sneed soms rigoureus in de teksten van voorgangers. Maar juist deze weerbarstigheid kan een impuls zijn voor vernieuwing van de studie van de kerkvaders, denkt Van Geest.

”De status van de kerkvaders. Geschiedenis, thema’s, perspectief”, door Paul van Geest, Eginhard Meijering en Liuwe Westra; uitg. Meinema, Zoetermeer, 2009; 244 blz.; ISBN 978 90 211 4223 4; € 21,50.
+
”De kerkvaders”, door Benedictus XVI; uitg. Colomba, Oegstgeest, 2009; ISBN 978 90 7381 083 9; 280 blz.; € 24,50.

Lees hier meer over >Actueel en weerbarstig

Met o.a.:

• De discussie rond Athanasius en Arius over Jezus als de Zoon van God was uiteindelijk meer een theologische tegenstelling dan een tegenstelling in het geloof, geeft Meijering aan.
• Mens een onderdeel van het leven van God.
• De theologie van Athanasius en die van alle vroegchristelijke en zelfs van alle klassiek-christelijke theologen tot aan de verlichting was metafysisch, in de zin dat zij over een onafhankelijk van de mens zijnde God spraken.
• Kerkvaders inspiratiebron voor de Rooms-Katholieke Kerk.

God: menselijk idee of Goddelijke openbaring

Twee juristen publiceren e-maildiscussie over bestaan van God en Bijbel.

Advocaat en theoloog mr. drs. J. P. (Jan) de Man en mr. dr. H. (Henk) van der Werf, oud-vicepresident van de rechtbank in Den Bosch, gingen per e-mail met elkaar in discussie over het bestaan van God en de Bijbel

Hun mailwisseling, welke duidelijk de verschilpunten tussen beide juristen laat zien, is deze week gepubliceerd onder de titel ”De plaats van God: menselijk idee of Goddelijke openbaring” (uitg. Free Musketiers, Zoetermeer). Dr. E. P. Meijering, oud-lector theologie aan de Universiteit Leiden, schreef een voorwoord.

De Man beaamt dat de Bijbel een menselijk boek is, maar tegelijkertijd is het volgens hem een „volledig goddelijk” boek. Het Nieuwe Testament, schrijft hij, is gebaseerd op duidelijke bronnen en verifieerbare getuigenissen, dus is er geen sprake van „corrupte teksten.”

Een ”gelovige atheïst”, zoals ds. Hendrikse zichzelf typeert, is volgens De Man een „innerlijke tegenstrijdigheid.” „Overigens is de doctrine van ds. Hendrikse niet nieuw. Een geloof zonder God is door een bepaalde vorm van vrijzinnigheid reeds van alle tijden voorgestaan.”

Lees meer >E-maildiscussie over Godsbestaan en Bijbel

Jezus biografie

Paus Benedictus XVI voltooide het tweede deel van zijn Jezus-biografie. Daarin komen de kindsheid, de passie, de dood en opstanding van Jezus aan bod. Dat scheef ‘L’ Osservatore Romano’ vorige maandag.

Het eerste deel dat wereldwijd een bestseller werd verscheen in april 2007. De volledige Jezusbiografie zou nog in de loop van dit jaar, wellicht omstreeks Pasen, gepubliceerd worden in een uitgegave van het Vaticaan.

Vijf olifanten in een porceleinkast

Er zijn heel wat zaken waar veel discussie over  is bij de verschillende denominaties. Soms krijgen gelovigen de indruk dat de verscheidene kerken wel een andere Bijbel lijken te gebruiken of het Woord van God helemaal anders interpreteren.
Er zijn mensen die daardoor bang worden en niet meer weten tot welke kerk zij zich moeten wenden. Door het bos zien zij de bomen niet meer.

Prof. dr. Willem J. Ouweneel heeft een nieuw boek uitgebracht 'Vijf olifanten in een porceleinkast', waarin hij vijf zogeheten hete hangijzers onder de loep neemt en vraagt om tolerantie op te brengen tegenover elkaar.
Prof. dr. Willem J. Ouweneel (1944) is gepromoveerd in de biologie (1970), de filosofie (1986) en de theologie (1003). Hij is verbonden aan de Evangelische Theologische Faculteit (Leuven), de Evangelische Theologische Academie (Zwijndrecht) en hij is oud-docent van de Evangelische Hogeschool (Amersfoort). Hij heeft een omvangrijke predik- en schrijfbediening.

De schrijver haalt zaken aan die hij zelf benoemt als vijf brandende onderwerpen waarover Christenen in Nederland verdeeld zijn: homoseksualiteit, de vrouw in de gemeente, de gaven van de Geest, de kijk op de schepping (Genesis 1) en de doop. Volgens Willem J. Ouweneel zijn hetgrote obstakels die je voor de voeten kunnen lopen. Soms maken we van een mug een olifant. En soms zijn de geschilpunten zo groot als olifanten, rennend door onze christelijke porseleinkast. "In het verleden kwam er daardoor afstand tussen kerken. In deze tijd hebben we aan de ene kant een groeiende eenheid. Toch komen we toch dingen tegen waarbij we elkaar tegen de borst stuiten. Ik dacht: laat ik nu eens die argumenten naast elkaar zetten in een boek."

In het idee van het 'letterlijk lezen van de Bijbel' zit vaak een stukje zelfbedrog in, stelt Ouweneel in het EO-programma. "Niemand leest de Bijbel letterlijk. Kijk naar Genesis 1 bijvoorbeeld. Daar wordt het firmament beschreven – een vaste stevige koepel boven de aarde – daar gelooft niemand meer in. Zo'n beetje alle uitleggers zijn het  daar over eens. Daar staat dat de hemellichamen zich letterlijk 'aan' die koepel bevinden en dat er wateren boven die koepel zijn. Als men dit letterlijk leest, dan loop je vast. Ik lees de Bijbel letterlijk als het voor de hand liggend is. Vaak doen we dat niet. De context gebiedt ons soms om woorden figuurlijk overdrachtelijk te nemen." In zijn boek beschrijft Ouweneel als voorbeeld Bijbelteksten waar onder meer staat dat de aarde vier hoeken heeft. Een letterlijke opvatting geldt hierbij niet, stelt de schrijver.

"De Bijbel is op een bepaalde manier doorzichtig. Een kind kan de Bijbel begrijpen. Als iemand net tot bekering is gekomen dan zou ik desgevraagd zeggen dat die persoon moet beginnen met het lezen van het Johannes Evangelie. Maar het Johannes Evangelie is een van de meest ingewikkelde boeken het Nieuwe Testament. Hoe kan dat? De Bijbel leest aan de ene kant makkelijk weg. Tegelijkertijd is het zo diep dat ik er altijd weer terug naar grijp. Dat is iets geweldigs moois. De kern van de boodschap is in wezen zo simpel want het moet elk mens kunnen aanspreken. Aan de andere kant zit het Evangelie veel ingewikkelder in elkaar." Andries Knevel vat samen: "Jezus Redt" Willem Ouweneel: "En dan zeg ik: 'Wat is redden?' Waarvan gered? Waartoe gered?' Er zit zoveel aan vast. Maar als een zondaar zegt: 'Wat moet ik doen om behouden te worden?' dan begin ik geen theologisch debat. Dan vertel ik: 'Vertrouw op de Heere Jezus en je zult behouden worden!'"

Willem J. Ouweneel: "Vroeger konden we vanuit de verzuiling zeggen dat de andere dwalen. Dat kan niet meer. Dat is gelukkig voorbij. We zien onder kerken een toenadering. We kunnen van mening verschillen hebben en we hebben daar goede argumenten voor maar we hebben respect voor de mening van de ander, want we zien dat die het ook echt probeert vanuit de Bijbel te beargumenteren. Die ander dwaalt niet simpelweg, hij probeert vanuit de Bijbel te beredeneren en te denken."

Belangrijk om te onthouden is: "Dit is het kernpunt: ik hoef niet alle opvattingen van mijn broeder te aanvaarden - maar ik moet mijn broeder zelf als mijn broeder wél aanvaarden (Rm15:7). " (pag. 43)

> De olifanten van Ouweneel > Andries Knevel praat met hem over dit boek.

De Messias in Oud- en Nieuw Testament

Hendrik Schipper heeft meer dan tien jaar gewerkt aan ‘De Messias in Oud- en Nieuw Testament’, een uitvoerige Bijbelstudiegids en naslagwerk over Messiaanse teksten in de Bijbel.

Hendrik Schipper ontdekte meer dan 300 teksten in het Oude Testament die direct en indirect duiden op de beloofde Messias. Het schreef er een uitvoerige Bijbelstudiegids over, waarin alle teksten worden verklaard en toegelicht met teksten uit het Nieuwe Testament, die daarmee een relatie hebben. Het boek is echter ook te gebruiken als naslagwerk en als leidraad bij het houden van ‘stille tijd’.

“Ik heb dit boek geschreven zodat mensen leren wie God is en wie Zijn Zoon is”, aldus Schipper. “Bovendien laat dit boek heel duidelijk de eenheid van de Bijbel zien.” Toch is het boek oorspronkelijk bedoeld geweest voor het Joodse volk. Daarom heeft Schipper eerst gewerkt aan een Hebreeuws/Engelse uitgave. “Die boeken zullen voornamelijk worden weggegeven aan Joodse mensen, met de wens dat zij mogen ontdekken dat Jezus Christus de beloofde Messias is. De profetieën zijn namelijk zó gedetailleerd, dat deze maar op één Persoon van toepassing kunnen zijn.”

Eén God drie religies

God, Jaweh of Allah? (leestip, win) Uniek in het Nederlandse taalgebied: een boek dat de betekenis vergelijkt tussen 200 kernwoorden uit Jodendom, Christendom en Islam. ‘Eén God drie religies’ behandelt heilige personen, plaatsen, feestdagen en andere veel gebruikte begrippen. Je komt te weten welke plaats Abram, Abraham of Ibrahim inneemt in de drie godsdiensten. Voor leerkrachten; >>> Mail je naam, adres en het nummer van je lerarenkaart voor 22 september naar wedstrijd@lerarenkaart.be en win een exemplaar. Zet ‘Eén God drie religies’ in het onderwerp - Uitgeverij Pelckmans/Meinema – www.pelckmans.be.

New book: Change us not God

In addition to Brother John Pople’s new book on Job, the WCF has recently published another book.  This one was written by Brother John Launchbury, and is entitled, Change Us not God.  This exciting book explores the idea that the death of Jesus is designed to have a very real impact on each of us.  Namely, that the death of our Lord should affect a change in us!  Books can be ordered in bulk for your ecclesia’s library, or individually for your personal use.  Please go here to see all five of the books currently published by the WCF:
http://www.facebook.com/l/;wcfoundation.org/res/book/ 

New book: Change us not God

In addition to Brother John Pople’s new book on Job, the WCF has recently published another book.  This one was written by Brother John Launchbury, and is entitled, Change Us not God.  This exciting book explores the idea that the death of Jesus is designed to have a very real impact on each of us.  Namely, that the death of our Lord should affect a change in us!  Books can be ordered in bulk for your ecclesia’s library, or individually for your personal use.  Please go here to see all five of the books currently published by the WCF:
http://www.facebook.com/l/;wcfoundation.org/res/book/ 

The Real Christ

"The Real Christ"

Hard copies of this book are now available from Carelinks representatives in the UK, USA and Australia. You can view the text online and see ordering details at www.realchrist.info . The book seeks to not only deconstruct Trinitarian and 'pre-existence' thinking but to positively present a picture of who the Lord Jesus really was and is as a personality.

35.000 theologische boeken te koop

prijs per kilo
35.000 theologische boeken te koop

Op de laatste drie dagen van het jaar vindt een omvangrijke theologische boekenverkoop plaats. Ca. 35.000 boeken worden per kilo verkocht. Het betreft vermoedelijk de grootste theologische boekenverkoop van de laatste tien jaar.

Dat meldt de IKON op haar website. De enorme boekenbeurs is een initiatief van antiquariaat Wever van Wijnen, die onlangs een grote partij theologische werken over heeft genomen van een andere antiquariaat.

Naast een grote variatie aan omvangrijke en kleinere theologische werken en populaire theologie bevat de partij ook romans, historische boeken en kinderboeken. Een bijzondere bijkomstigheid is dat men de boeken betaalt per kilo. De prijzen zakken per dag, te beginnen bij 4 euro per kilo op 29 december, via 3 euro op 30 december, tot 2 euro per kilo op oudejaarsdag.

Albert de Vos van antiquariaat Wever van Wijnen zei tegenover verslaggever E.J. Tillema van de IKON te verwachten vele honderden kopers te ontvangen in de lege woning nabij het station van Ermelo die tijdelijk is omgedoopt tot boekenopslagplaats. "Er zullen ook bijzondere boeken tussen zitten, zodat degene die goed zoekt voordelig uit is met de kiloprijs," aldus de Vos.

Geheime gelovigen

Anne van der Bijl, oprichter van Open Doors, reist al meer dan 40 jaar naar landen in het Midden-Oosten om de vervolgde christenen daar bij te staan met praktische hulp en geestelijke bemoediging. In zijn boek ‘Geheime Gelovigen’ vertelt hij voor het eerst hun verhaal aan de rest van de wereld. Ook laat hij zien hoe Westerse christenen degenen kunnen steunen die onder minder gunstige omstandigheden leven.

‘Geheime gelovigen’ bestaat uit twee delen. Het eerste deel (ongeveer 85% van het totaal) is in verhalende vorm geschreven en leest als een spannende roman. Het tweede gedeelte geeft informatie aan Westerse christenen en kerken over wat zij kunnen doen voor deze mensen die vervolgd worden om hun geloof.

Download hier hoofdstuk 1 van het boek 'Geheime Gelovigen'.

Lees meer over de personages uit dit boek:

Butros

Ahmed

Mustafa

 

Vooral kleine kerken doen aan kerkplanting

„Het zijn vooral de kleine kerken die het initiatief nemen tot het stichten van nieuwe gemeenten”, aldus ds. J. P. van Ark. „Zij zijn bereid daartoe fundamentele aanpassingen te doen. De kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) kent op dat gebied nog te veel beperkingen.”

D. Van Ark zei dat donderdag op een studiemiddag in Amersfoort die georganiseerd was rond de presentatie van het boek ”Als een kerk (opnieuw) begint”. Ds. Van Ark is hoofd van de missionaire unit van het Dienstenbureau van de PKN en verantwoordelijk voor gemeentevernieuwing en gemeentestichting in de PKN. Tijdens de studiemiddag gaf hij een reactie op het door Boekencentrum in Zoetermeer uitgegeven boek. Van Ark noemde het boek een prestatie van groot formaat. „Het is opmerkelijk dat vier theologen, met verschillende visies, tot een zo goed en compleet overzicht zijn gekomen, waarbij ze de praktijk van kerkplanting niet uit de weg zijn gegaan.”

...

Voor dr. S. J. Wierda, gemeentestichter van de christelijke gereformeerde kerk in Amsterdam, is er nu wel een handboek gemeentestichting, maar „nu de rest nog”, zo zei hij. „In 400 bladzijden worden breed en diepgaand de theologische aspecten van kerkplanting onder de aandacht gebracht. Maar nu de opleiding en training nog.” Volgens dr. Wierda moet er een opleiding komen ergens tussen hbo en praktijk in.

Voor de Amsterdamse gemeentestichter is dit boek geen visionair boek. Hij hoort de auteurs (dr. Gerrit Noort, dr. Stephan Paas, prof. dr. Henk de Roest en dr. Sake Stoppels) „geen dromen dromen.”

 - Uit Reformatorisch Dagblad

 - volledig artikel >Vooral kleine kerk doet aan kerkplanting

.

Geleerd en Gelovig

Dinsdag 2 december 2008 vond het eerste  Veritas Forum aan de Universiteit van Leiden plaats. Dit gebeurde rondom de presentatie van het nieuwe boek Geleerd en gelovig – 22 wetenschappers over hun leven, werk en God, onder redactie van prof. Cees Dekker. Dit is een bundel persoonlijke verhalen van wetenschappers die christen zijn. Zij schrijven over hun leven, hun geloof in God en de relatie daarvan met hun wetenschap. Hoe kregen geloof en wetenschap een plaats in hun leven? Bracht de ratio van de wetenschap een worsteling of juist een stimulans teweeg voor hun geloof, en andersom? Welke rol speelt hun geloof in de dagelijkse praktijk van de wetenschap? In deze bundel 'spirituele autobiografieën' lezen we de intrigerende antwoorden, geschreven door een heel gevarieerde groep mensen: man & vrouw, jong & oud, nederlander & buitenlander. Wat hen bindt is het geloof in dezelfde God en een passie voor waarheid.

Veritas heeft als doelstelling het debat over grote levensvragen terug te brengen naar de universiteit. Om dat doel te bereiken organiseert Veritas fora waarin een disciplineoverstijgend debat wordt gevoerd. Veritas heeft een christelijke achtergrond en zal het christelijke geloof in de discussies als één van de antwoorden aanvoeren. Er wordt echter van meet af aan principieel ruimte gelaten voor andere antwoorden.

De middag begon met een drietal korte verhalen/redes. Drie wetenschappers, die ook aan het boek hebben meegewerkt, vertelden hierin kort iets over hoe zij vanuit hun leven en werk aankijken tegen het geloof. Doordat James Kennedy, Carlo Beenhakker en Peter Roelofsma een verschillende wetenschappelijke en kerkelijke achtergrond hebben (respectievelijk geschiedenis/calvinistisch, natuurkunde/rooms-katholiek en psychologie/charismatisch), was het interessant om niet alleen hun verhaal, maar ook de onderlinge verschillen te horen.

Ook prof. dr. James Kennedy verzorgde een bijdrage in het boek. De hoogleraar trad gisteren op als eerste spreker op de bijeenkomst. Kennedy citeerde psalm 8. De mens is een wonderlijk wezen, hield hij de studenten voor. ,,In mijn werk als historicus cirkelt het steeds om die mens. Hoe gedraagt de mens zich in historische situaties? Hoe stelt de mens zich het goede voor, welke doelen vindt hij belangrijk om na te streven?

De toespraak van Kennedy was persoonlijk en ging over inspiratie. Op mogelijke spanningsvelden tussen zijn vakwetenschap en zijn geloof, ging hij niet in. Dat gold ook voor de psycholoog Peter Roelofsma en de natuurwetenschapper Carlo Beenhakker, die meteen na Kennedy de gelegenheid kregen hun ervaringen met geloof en wetenschap toe te lichten. Roelofsma nam de gelegenheid te baat om uitgebreid zijn bekeringsverhaal te vertellen: hij zag letterlijk een groot licht opgaan toen hij een kerkdienst bijwoonde ergens in Engeland. Hij werd geteisterd door grote angsten en vond dankzij het licht dat voor hem opging rust voor zijn ziel.

Als wetenschapper kun je ook wel iets met zo'n ervaring, beweerde Roelofsma later op de middag. ,,Het is een empirisch te benaderen gebeurtenis: ook andere mensen hebben dat wonderlijke licht gezien. Maar het geheim van de ontmoeting met God kun je als wetenschapper niet ontraadselen, geeft hij toe.

Met zijn relaas viel Roelofsma niet uit de toon. De opzet van de hele middag was persoonlijk. Het hing samen met het boek dat centraal stond: Geleerd en gelovig. Eerder al stelde Cees Dekker (met anderen) drie boekwerken samen over geloof en wetenschap, maar die vertoonden een ander karakter: veel studieuzer.

In zijn toespraak later op de middag legde Dekker uit wat het verschil precies behelst: ,,Dit boek is anders. Veel boeken over geloof en wetenschap richten zich op de inhoud: wat is geloof, wat is wetenschap, en hoe zijn ze aan elkaar gerelateerd? Dit boek kijkt echter in eerste instantie naar de persoon van de gelovige wetenschapper. Hoe hebben geloof en wetenschap een plaats gekregen in het leven van die wetenschapper zelf? Hoe heeft hij of zij zich het christelijk geloof eigen gemaakt? Bracht de ratio van de wetenschap een worsteling of juist een stimulans rond hun geloven, en vice versa? Wat werkt de relatie geloof-wetenschap uit in de dagelijkse praktijk? Dit zijn de vragen die in dit boek aan de orde komen.

Tijdens het forum onder leiding van Jan Greven, oud-hoofdredacteur van Trouw, draaide het vervolgens vooral om de persoonlijke ervaring om tegelijk gelovige te zijn en wetenschapper. Volgens Carlo Beenhakker, veelbekroond natuurkundige te Leiden, speelt geloof geen rol in het beoefenen van zijn vak. ,,Het gaat alleen om datgene wat meetbaar is. Maar in de wandelgangen en in de koffiekamer is geloof een heel gewoon gespreksonderwerp, vertelde Beenhakker.

Het tweede deel bestond uit drie zogenaamde parallelsessies, voor alpha, bèta en gamma.

Het laatste deel van de middag bestond uit de presentatie van het boek 'Geleerd en gelovig' waarbij Minister-president Balkenende een toespraak heeft gehouden.

Hieruit halen wij:

De Engelse filosoof en staatsman Francis Bacon zei ooit: 'Weinig wetenschap verwijdert van God, veel wetenschap brengt tot Hem terug.'

 Bacon, een van de wegbereiders van het verlichtingsdenken, zei dit zo'n vierhonderd jaargeleden. De discussie over de plaats van God in de geschiedenis en de stoffelijke wereld om ons heen moest toen nog beginnen. Men zou kunnen zeggen dat de wetenschap daarna met elke grote ontdekking een stap verder verwijderd is geraakt van God. Vandaag de dag is de wetenschap net zo geseculariseerd als de rest van de samenleving.

En daarin schuilt meteen het bijzondere van dit boek. Het laat zien dat wetenschap en geloof elkaar kunnen versterken. Dat 'geleerd en gelovig' helemaal niet principieel strijdig zijn, zoals veel mensen zijn gaan denken. Dr. Rhoda Hawkins formuleert het als natuurkundige in haar bijdrage heel mooi. Ze schrijft: 'Naarmate de wetenschap me meer leert over de wereld om ons heen, wordt mijn ontzag voor de Schepper steeds groter.'

Ik denk dat dit ook precies is wat Albert Einstein bedoelde, toen hij zei dat verwondering de bron is van alle ware kunst en wetenschap. Met andere woorden: hoe meer we weten, des te groter het besef dat we niet alles kunnen begrijpen.

...

Wat ik in dit boek tussen de regels door lees, is dat het geloof voor veel wetenschappers in de eerste plaats hun manier van kijken bepaalt. Het geloof maakt ze geen betere wetenschappers, maar ze stellen wel andere vragen.

Zoiets geldt ook voor politici. Neem bijvoorbeeld het klimaatdebat. Daar gaat een wereld achter schuil van cijfers, uitgewerkte scenario's, technische innovaties in de energiesector en geld. Maar de vraag hoe we als rentmeesters omgaan met Gods schepping en hoe we die overdragen aan de volgende generatie heeft voor mij wel degelijk ook een religieuze dimensie. Dat maakt mij in moreel opzicht geen betere politicus, maar het bepaalt wel mijn manier van kijken.

'Een zekere eenheid in het denken, zowel binnen als buiten diensttijd', noemt professor Jan Boersema dat in zijn verhaal. Dat lijkt mij een prachtige leefregel.

> Geleerd en gelovig
> „Geloof niet haaks op wetenschap of evolutie” (Reform.Dagbl.)

Johannes Calvijn. Zijn leven, zijn werk

Nu het Calvijnjaar is begonnen, lijkt het erop dat de reformator opeens heel veel te zeggen heeft.
Calvijn was een reformator van de tweede generatie. Waarin verschilde hij van Luther?
„De verschillen tussen Calvijn en Luther over het avondmaal en de uitverkiezing worden vaak uitvergroot. In ons boek hebben we vooral de eenheid tussen beide reformatoren willen benadrukken. Toen de volgelingen van Luther hem na diens dood probeerden na te apen, verzuchtte Calvijn: Leefde Luther nog maar.” zegt prof. Van ’t Spijker, emeritus hoogleraar kerkgeschiedenis van de Theologische Universiteit Apeldoorn
Prof. Van ’t Spijker levert ook een bijdrage aan de herdenking van het 500e geboortejaar van Calvijn. Samen met prof. dr. W. Balke en drs. J. C. Klok redigeerde hij het boek ”Johannes Calvijn. Zijn leven, zijn werk” (uitg. Kok), dat morgen in de oude lutherse kerk aan het Spui in Amsterdam wordt gepresenteerd. Van ’t Spijker schreef de hoofdtekst; dertig andere Calvijnkenners belichten in excursen bepaalde aspecten van het leven en de geschriften van Calvijn.

>Calvijn, verguisd of verheerlijkt

De marketing van God een op maat gemaakt bedrijfsadvies

Katholiek en Protestant kunnen opnieuw een succesvol merk worden dat zegt marketingdeskundige en journalist Charles Swietert.

Oud-staatssecretaris Swietert was jarenlang internationaal marketingconsultant en daarna directeur van de Nederlandse Kamer van Koophandel in Thailand. Hij hield de kerkorganisatiestructuur onder andere langs het 7S model van topadviseur McKinsey (‘strategy, Systems, Structure, Skills, Staff, Style en deze hebben alle te samen een Shared Value’) en levert met zijn boek De marketing van God een op maat gemaakt bedrijfsadvies voor ‘Vatican Inc.’ en de ‘bv Rooms Katholieke Kerk Nederland’.

Vatican Inc. noemt hij de ‘grootste leverancier van religie ter wereld’ met 1,2 miljard klanten en De Bijbel als meest succesvolle internationale bestseller ooit. Ook is de 265e topman van de multinational, paus Joseph Ratzinger, lang zo nukkig niet als men bij zijn ambtsaanvang vreesde. Hij weet zich met enig elan en gevoel voor drama te handhaven in het vacuüm dat zijn voorganger Karol Wojtyla achterliet. ‘Er zijn groeimarkten in Latijns Amerika, Azië en Afrika. Ik heb me gefocust op Nederland, echt een probleemgebied’, vertelt landenhopper Swietert vanuit Dubai. Als bedrijfsorganisatie komt Vatican Inc volgens hem enigszins overeen met Heineken, waarvan de familie Heineken de meerderheid van aandelen bezit. Freddy Heineken is Heineken, Ratzinger is volgens Swietert Vatican Inc.’

Katholiek en Protestant kunnen opnieuw een succesvol merk worden als ze zich aan de door Swietert opgestelde voorwaarden houden. Ten eerste moeten ze terug naar de corebusiness; spiritualiteit. ‘Daar is een enorme behoefte aan in ons land, kijk alleen maar naar de talloze glossy’s als Happinez die de winkelschappen sieren.’ Ten tweede moet de kerk harde doelen stellen. ‘Geen enkel bedrijf redt het zonder.’ Ten derde moeten de bestuurders aan kwaliteitsmanagement doen, en aan een betere marketing. ‘De kerk heeft 20 eeuwen ervaring in spiritualiteit, ze moeten het alleen naar het nu vertalen. Net als de hiërarchische verhoudingen. ‘Het is nog net geen Noord Korea’, zegt Swietert. Tot slot: de kerk moet weten wie haar klanten zijn. ‘Daar is niet eens een databestand van.’

Ook moet de bv RKKN zich beter in de kijker spelen. ‘Zoek de media op, zoals Antoine Bodar dat doet. In Frankrijk mengen kardinalen zich continu in het publieke debat. Neem mediatrainingen, laat praktisch christendom zien. Je hebt grote groepen nonnen in Nederland die geweldig werk doen met prostituees, gevangenen, de zwakken van de samenleving. Daarmee moet je veel meer naar voren treden. En als de kerk weer succesvoller wordt, lost dat meteen het personeelstekort op. Kijk naar Shell.’

Al kunnen de RKKN-managers volgens Swietert doorgaans ‘verdraaid slecht’ tegen kritiek, tot nu toe heeft hij onverdeeld positieve reacties gekregen. Mediapriester Antoine Bodar en bisschop van bisdom Haarlem Jos Punt zijn alvast fan. Nu de CEO van Vatican Inc. nog, Jozef Ratzinger. Want al doet hij het aardig, een Freddy Heineken is Ratzinger nog niet. ‘Dat mocht hij willen.’

Historische betrouwbaarheid van Bijbelse gebeurtenissen

Gelovigen staan te vaak met de mond vol tanden als het gaat om de historische betrouwbaarheid van Bijbelse gebeurtenissen, vindt Andries Knevel. Zijn conclusie in zijn -deze week verschenen- boek ”Is het waar?”: „Geen enkel geloof in deze wereld heeft zo’n betrouwbare basis als het christelijk geloof. Maar wie weet dat nog?”

Knevels boek is, evenals zijn voorganger ”Avonduren” (2007), een dagboekverslag van ontmoetingen in medialand. Gaandeweg stelt hij aan de orde waar het hem dit keer om te doen is: de historiciteit van de evangeliën.

Knevel concludeert dat het Nieuwe Testament het meest betrouwbaar overgeleverde boek uit de oudheid is. Uit vergelijkend onderzoek van de manuscripten blijkt dat de tekst voor 99,5 procent is vast te stellen. „Ik besef dat ik bezig ben met het opsommen van droge feiten die niemand tot geloof zullen brengen, maar ik vind toch dat het noodzakelijk is. Het is nogal wat als geconstateerd kan worden dat het Nieuwe Testament het best bewaarde boek uit de oudheid is. Wie weet het? Hoeveel christenen weten het?”

Het optreden van de Heere Jezus vond vooral plaats tussen 30 en 33 volgens de klassieke telling. Het betekent dat er slechts een zeer beperkt aantal jaren zit tussen de historische gebeurtenissen en het moment waarop de verhalen zijn opgeschreven. Toen het eerste Evangelie werd geschreven, waren de oor- en ooggetuigen voor een groot deel nog in leven. Daarom kan er ook geen sprake van zijn legendevorming, vindt Knevel.

De evangeliën zijn wel uitdrukking van getuigende geschiedschrijving. „Geen naakte feiten alleen, maar een verhaal waardoor mensen Jezus gaan leren kennen en in Hem gaan geloven. Meer met nadruk op thema’s dan op chronologie. Meer een schilderij dan een foto.”

De vier evangeliën zijn ongewijzigd in de canon opgenomen. „Ze zijn niet bijgekleurd of geharmoniseerd. Dat kon ook niet, want men wist dat het levende getuigenissen van Jezus waren.”

Lees meer >Knevel: Gelovige heeft behoefte aan argumenten

Boek over geloof

‘Boek over Geloof’

 

EPE – Hij was 26 jaar lang ‘beroepsvrijwilliger’ in de Martinusparochie te Epe (Gelderland, Nederland). Op zijn 70e, zo beloofde hij zijn vrouw, zou hij stoppen met de vrijwilligersactiviteiten binnen de kerk. En zo geschiedde. Maar niets doen is geen goede tijdsinvulling voor Piet Goris (1929). De volwassenencatechese en de bijbelkoers die in de loop der jaren tijdens het vrijwilligerswerk waren ontstaan en gegroeid, zette hij daarom op internet. De website www.overgeloof.info breidde uit en leidde uiteindelijk tot een boek: ‘Boek over Geloof, aanleiding tot, grond voor en beleving van spiritualiteit’ verschijnt 1 december bij de boekhandel.

 

Zijn activiteiten lagen 26 jaar lang op het terrein van pastorale zorg, catechese, liturgie en oecumene. Een levenswerk wil hij het niet noemen, maar feitelijk is het dat wel. Het ‘Boek over Geloof’ is daar een onderdeel van. De bescheiden Epenaar moet overgehaald worden om op de foto te gaan, maar vertelt met graagte over zijn boek. “Had nooit kunnen weten dat het er ooit van zou komen, maar straks ligt er dan een boek”, aldus de naar eigen zeggen ‘eenvoudig echtgenoot, zesvoudig vader en zeven­voudig grootvader’. “Na het beëindigen van het vrijwilligerswerk in oktober 1999 zijn de volwassenencatechese en de bijbelkoers, die in de parochie zijn gegroeid, vanaf 2000 op internet gezet in de site ‘Over Geloof’. Toen dat klaar was, zijn daar regelmatig overwegingen voor de liturgie van de zon- en feestdagen bijgekomen. Nu is voornamelijk het catechetisch gedeelte ervan in dit boek in een wat ruimer tekstjasje gezet.”

 

Degelijke basis

‘Een wat ruimer tekstjasje’ betekent concreet 352 pagina’s, gebonden met een harde, linnen kaft en een papieren omslag. Het boek telt drie delen: geloofsleer, liturgie & sacramenten en inleiding op de bijbel. Zij zijn bedoeld respectievelijk als grond voor, vieren van en aanleiding tot spiritualiteit. Goris: “Het gaat in ons geloof om geestelijk Leven, spiritualiteit, maar het is wel zo goed als die een degelijke basis heeft, de beleving ervan een gemeenschappelijke ‘ruimte’ heeft en gevoed wordt door een lange traditie. Het is dan ook geen boek dat je even door neemt. Maar het is vast de moeite waard, net als ons geloof.”

 

Hoe is de in 1990 aan de toenmalige Katholieke Theologische Universiteit te Utrecht afgestudeerde Goris op het idee gekomen van een boek? “Eén van mijn vroegere hoogleraren las de eerste hoofdstukken van de Volwassenencatechese en merkte op dat ik eigenlijk een boek schreef. Zijn opmerking bleef hangen en dan gebeurt het na al die jaren uiteindelijk toch.”

 

Goris vervolgt: “We verwachten dat het boek 1 december in de boekwinkel ligt. Dankzij goede mensen blijft de prijs onder de 35 euro. Er staat meer in dan voor dat bedrag”, waarna hij nog eens terugblikt. “Het is begonnen in 1979 met catechese voor jongeren. Toen zei een bezorgde grootvader in de kerk tegen me: “God zegene u, mijnheer Goris”, omdat ik zijn kleinzoon geloofsonderricht gaf. Nooit kunnen denken dat die zegen zo - mag het ik zeggen? - werd vervuld, voltooid. Moge zij gedijen.”

 

‘Boek over Geloof, aanleiding tot, grond voor en beleving van spiritualiteit’ is een uitgave van Gelderland Vakbladen uit Epe. Het boek (ISBN 978-90-813591-2-2) is tot en met 30 november via de boekhandel of de website www.overgeloof.info te bestellen met korting (32,40 euro). Vanaf 1 december bedraagt de verkoopprijs 34,90 euro.