Vermoeidheid van de ziel en geestelijke afzondering

 In 2016 kloeg predikant Kees van Ekris over de toestand van de 'zieletoestand' van de Nederlanders. Hij haalde  in het Nederlands Dagblad  aan:

"Het is mijn ervaring dat onder predikanten en toegewijde gemeenteleden een diepe vermoeidheid de ziel belaagt. Jarenlang is innerlijke twijfel bevochten, is steeds weer iets gezocht om de vermoeide ziel op te peppen. Meer bidden, vuriger spreken, een extra portie discipline. Het werkt even."

Met de corona pandemie konden velen niet naar hun parochie gaan en werden zij verzocht om virtueel kerkdienst te houden. In Nederland bleken heel wat mensen het daar zeer moeilijk mee te hebben. Ook wij ondervonden dat toen wij onze Nederlandse broeders en zusters uitnodigden om gezamenlijk via het internet het Brood met elkaar te breken. 

Predikant Kees van Ekris dacht toen dat de druk te groot was, en zei:

"De druk op kerk-zijn om die sluwe atmosfeer van verveling te doorbreken en te overwinnen. De druk op de beleving, om een levende christen te zijn die bijna in z’n eentje deze sferen moet kunnen weerstaan. De druk op de discipline, om zelf een standvastig getuige te zijn in dode tijden. De druk op de preek en de prediker om vrolijk en bevlogen, diepzinnig en praktisch de crisis tegen te moeten spreken. We begrijpen de theologie die deze druk intensiveert: meer discipline, meer beleving, meer kekke christenen."

De laatste weken hoorden wij heel wat mensen op de openbare oproep verkondigen dat zij zich verveelden en de corona maatregelen beu waren. Voor het gewone leven konden zij blijkbaar niet op hun eigen een aangename beleving verkrijgen. Waarschijnlijk ligt dat ook aan het feit dat zij (rot)verwend zijn en dat er in hun hart ook weinig plaats is voor de Schepper en ering van Hem. Sommigen gaven aan dat zij de gemeente nodig hadden en dat zij de grote kerkbijeenkomsten nodig hadden om hun geloofsleven te voeden. Vreemd dat zulk een geloofsleven niet in een eigen cocon kan beleefd en gevoed worden door het  Woord van God, de bijbel, zelf!

 Maar in 2016 viel het al op dat velen entertainment lievenden zijn:

De wrange situatie doet zich voor dat alle pogingen om de verveling in de kerk op een al te menselijke wijze het hoofd te bieden (meer entertainment, sterker accent op keuzes, discipline, waarheid) het probleem eerder vergroten dan verkleinen. Nog meer vermoeidheid en verdoving zijn het gevolg. Het zijn de strategieën van ‘meer’ die de vermoeide ziel niet helpen, maar pijnigen."

Het gros van gelovigen is de voeling met de Bijbel verloren. In heel wat protestantse kerken, vooral de Pinksterkerken,  was men er toe gekomen om slechts enkele verzen regelmatig te herhalen en los als schreeuwende reclame teksten te gebruiken. Vele van die aanhalingen uit de evangelies waren slecht holle woorden geworden en uitroepen om te scanderen.

Met geswing en handengeklap gingen velen wel op in het amusante, maar intense verdieping viel meer en meer weg.

De laatste maanden is er aan de mens genoeg tijd gegeven om zich eens af te zonderen en te bezinnen over zijn leven en over wie er belangrijk voor en in is. Vandaag is het Thanksgiving Day en morgen klopt er al een ander pakjesdag aan. Want voor velen is Thanksgivingday slechts een gelegenheidsdag geworden om pakjes te krijgen. Het God danken is ver op de achtergrond geraakt. En op Black Friday draait het weer op consumeren en materiële goederen aanschaffen waarbij weinig plaats over blijft voor geestelijke verrijking. En het valt op dat velen nu ook al bezig zijn met Kerstmis en het hele licht en pakjesgebeuren er rond. Duidelijk is de huidige god goed zichtbaar en staat Mammon mooi recht in de branding.

De ‘achterdeur’ van de evangelische beweging

Het kabbelt maar wat aan in de christelijke wereld in de Lage Landen.

In het Belgische nieuws horen we niet veel meer over de kerk en als we rondkijken in de dorpen kunnen we alleen maar gesloten kerkdeuren tegen komen.

Volgens evangelisch christen, kerkplanter en poppenspeler Matthijs Vlaardingerbroek zijn de evangelische kerken zijn getraumatiseerd.

 Ze zijn ooit ontstaan als een reactie op de vrijzinnigheid in de traditionele kerken. De vrijzinnigheid zette bij alles vraagtekens. Dat is een traumatische ervaring geweest, waardoor evangelische christenen van de weeromstuit bij alles een uitroepteken gingen zetten. Blakend van geloofszekerheid en radicaliteit reageerden ze op de lauwheid en de nuance van de vrijzinnigheid.

Matthijs analyseert dat evangelische kerken door dit trauma slecht kunnen omgaan met pluriformiteit en vragen zonder gemakkelijk antwoord.

Volgens mij is er eerder een grote verwachting voor een bevrijdende geest, die ze uiteindelijk niet langdurig voelen. Hun eerste verwondering van die schijnbaar gezellige troep, met veel liedjes en saamhorige bewegingen, laat na enkele tijd het "nieuwe" afvallen en door de losse en vele uit de context getrokken leuzen verkrijgen ze geen levend gevend spiritueel voer meer.

De meerderheid van die evangelischen zien we niet echt gehele Bijbelteksten lezen en bestuderen. Wel horen we ze meerdere zinnen scanderen waar zij meestal verder geen verdere diepzinnige verklaring voor kunnen geven. Het is eigenlijk allemaal "hol".

De vele evangelischen verklaren emt trots dat zij "Nieuw geborenen" zijn. Zij mogen dan als een foetus tot nieuw leven zijn gekomen, maar hun groei als peuter loopt slechts gestaag. Om de kleuterfase te ontlopen is dan wat ingewikkelder en de tiener en puberteit fase vragen te veel werk.

Het valt op dat de meerderheid van de evangelische christenen niet volwassen worden en blijven hangen in een soort tienergeloof dat wel radicaal klinkt, maar zich slecht laat rijmen met de weerbarstigheid en veelkleurigheid van het leven.

Matthijs blijkt ook in te zien dat

Vraagtekens worden overschreeuwd door grotere uitroeptekens.

Hierdoor leer je nooit wat volwassen geloven is. Volgens Matthijs ben je volwassen

als je worstelt met God, en mank gaat. Gelovend voortgaan vanuit zwakte en liefde: wankelmoed is het woord dat hij daarvoor munt. 

 Hij beweert verder

Een getraumatiseerde kerk maakt slachtoffers en zal mensen blijven verliezen – zoals veel van mijn ooit evangelische vrienden – en belet de blijvers volwassen christenen te worden.

 Dat is het grote probleem in die kerkgemeenschap die voor velen een alternatief bleek te brengen voor de 'oersaaie kerkdiensten' van de Rooms Katholieke Kerk. Die levensloosheid en weinig gebondenheid aan de Schrift maakt e dat die kerken, ook door de seksschandalen, leeg zijn gelopen.
Zij die een alternatief zochten in de levendigheid die evangelische en Pinksterbeweging kerkgemeenschappen leken te geven zijn in een kinderwagentje beland waar ze in vastgeraakt zijn, dikwijls ook door de druk van de angst inboezemende verhalen van de hel en verdoemenis.

Om de ketens van de angst en gebondenheid te verbreken zien de meesten dan enkel de oplossing in het loslaten van het geloof in een god en gebod.

Doordat de evangelische kerk ver weg is gegaan van de evangelisering door het bestuderen van dat evangelie hebben zij de achterdeur wijd open gezet naar het bevrijdende zonlicht van deze materiële wereld waar meer geneugten zijn te vinden dan in "de Kerk".