Continuïteit van eeuwenoude kerkelijke teksten

 Vervolg van Wanneer een Kerk gelooft dat de hele Schrift van God komt

 

Hier in België heb ik ook vele jaren moeilijkheden gehad om mijn mede broeders in Nederland er van te overtuigen een hedendaagse versie van de Bijbel te gebruiken.

Zij gebruikten op het einde van de vorige eeuw nog steeds de Oude Nederlandse Statenvertaling met haar oubollig woordgebruik. Dit deed mijn inziens veel meer mensen afstappen om niet met onze gemeenschap vertrouwd te geraken dan mensen te lokken.

Ik had zelf enkele jaren mee gewerkt aan een hedendaagse vertaling en promote deze dan ook om te gebruiken. Vele jaren later hebben zij dan eindelijk die stap gemaakt. (Maar het heeft wel zeer lang geduurd) Nochtans vind ik het spijtig dat zij niet meerdere Bijbelvertalingen durven te gebruiken, zodat er geen misverstand kan ontstaan dat de Broeders in Christus of Christadelphians een "eigen Bijbelvertaling" zouden gebruiken om hun eigen leerstellingen te staven.

Het gebeurd namelijk zeer dikwijls dat mensen beweren dat een Bijbelvertaling door een bepaalde gemeenschap zodanig zou herschreven zijn dat zij in de kraam van die geloofsgroep zouden passen. Zo beweren heel veel mensen dat de Getuigen van Jehovah hun eigen Bijbel hebben geschreven zodat deze hun leer zou bevestigen.
De Nieuwe Wereld Vertaling die de Getuigen van Jehovah uitgeven, mag dan al door een niet geliefde geloofsgroep uitgegeven zijn, het is één van de nauwkeurigste Nederlandstalige Bijbelvertalingen in een goede hedendaagse schrijftrant.

Speciaal voor Nederlandse lezers heeft Prof. dr. Benno A. Zuiddam een samenvatting gemaakt van de onderzoeksresultaten van zijn artikel in Neotestamentica (Neotestamentica, Volume 52 Number 2, Dec 2018, p. 433 -470), dat ook een lijst bevat van de betrokken verzen zodat die na te slaan zijn in de godsdienstklas of catechisatie. Daarbij heeft hij gebruik gemaakt van Google translate, zodat vooral in de voetnoten het Nederlands niet altijd vlekkeloos is. 

Voor hem valt het op dat er drie verschillende categorieën van weglatingen zijn: speciale statusverzen, 'ontbrekende' verzen en belangrijke weglatingen uit de huidige verzen. Dit zijn allemaal bijbelgedeelten die door latere tekstreconstructies niet authentiek zijn bevonden. 
Men mag niet vergeten dat in vele Bijbelvertalingne ook wordt aangegeven wanneer er twijfel is over een bepaalde tekst of ontbrekende tekst.  Hoewel ze niet echt 'ontbreken', worden ze gemarkeerd als dubieus of niet authentiek.  Het feit dat de meeste Bijbels deze verzen toch afdrukken, moet ons niet doen denken dat bijbels die deze verzen niet vermelden dan tekort zouden schieten. (Lees hier over: De verdwenen verzen in moderne Bijbels)

In dat artikel staan meer dan twintig verzen die uit moderne Bijbels verdwenen zijn, maar wel in de Statenvertaling staan. Dit controleren is een leuk project voor de godsdienstles of de catechisatie.

Benno Zuiddam merkt op

De overlevering zit vol fouten, zegt men, en wij moeten de oorspronkelijke tekst van de Schrift proberen te reconstrueren. Pas sinds een kleine honderd jaar denken we dat dit wenselijk en mogelijk is. Of benaderd kan worden.

Heel wat Nederlandse kerkgemeenschappen gaan voort met hun eeuwenoude traditie van een bepaald woordgebruik.  Bepaalde protestantse groepen gaan daarin zo ver dat zelfs hun zogenaamde nieuwe Bijbelvertalingen nog vol ouderwetse woorden een zinsvormen staan. De Herziene Statenvertaling blinkt niet echt uit van een hedendaags taalgebruik.

Omtrent vertalingen merkt Zuidma nog op

Door zinsdeel voor zinsdeel uit duizenden handschriften te kiezen, werd een reconstructie van de oorspronkelijke tekst beoogd. Technisch werd het echter een nieuwe tekst, waarvoor als zodanig echter primaire bronnen ontbreken. Het is dus een zaak van geloof in de afwegingen van het comité en in de religieuze wenselijkheid van zo’n reconstructie.

Lees verder meer in: Maakt het uit welke Bijbel je gebruikt?

Wanneer een Kerk gelooft dat de hele Schrift van God komt

Aan de hand van welke vaste Bijbel mensen lezen kan men dikwijls hun geloofsgroep herkennen.

De keuze van de Bijbelvertalings toont volgens Prof. dr. Benno Zuiddam wat we geloven over Gods spreken in ons leven. Hij beseft ook dat de keuze van een bijbelvertaling ook bepalend is voor onze

beleving van de gemeenschap der heiligen, de kerk van alle tijden en plaatsen.

Veel te veel mensen die zich aan bepaalde geloofsgroepen en hun Bijbel ergeren, beseffenniet dat de almachtige God sterk genoeg is om over Zijn eigen Woord te waken. Veel trinitariërs schimpen op de Nieuwe Wereldvertaling, ook al is dat één van de beste nauwkeurige vertalingen van de Bijbel. Dikwijls is de tegenstand tegen een bepaalde Bijbel bepaald door de geloofsgemeenschap waartoe men behoort. Zo wordt bijvoorbeeld een andere zeer goede vertaling, de Willebrord vertaling van 1978, door vele protestanten afgedaan als een niet te kopen of te lezen Bijbel.

Toen wij enkele jaren geleden nog enkele cpopiën van meerdere Bijbels wensten te kopen voor Bijbelstudiedagen die wij gaven, konden wij in de Leuvense boekhandel "Het Goede Boek" weerstand vinden voor het leveren van Katholieke Bijbels. Slechts enkele (veel gevraagde) waren verstopt achter protestantse Bijbels te verkrijgen.

Blijkbaar werd de keuze van aanbod bepaalt door hun eigen gebruikte bijbelvertalingen en geloofde men er niet in dat God over de vertalingen van Zijn Woord wel zou waken.

Het afschrijven van bepaalde Bijbelvertalingen heeft meestal meer met het niet vertrouwen van God te maken. Die werken die als Gods Woord verkocht worden zouden namelijk effectief Gods Woord moeten zijn. Zij die aan de vertalingen werken van dat zeer bijzonder speciale Boek, weten maar al te goed welk de consequenties zijn om mee te werken aan zulk een vertaling. Want God wikkelt er geen doekjes om hoe veel belang Hij er aan hecht dat Zijn Woord onveranderd bij de mensen zou komen.

Hij Zelf beweert dat Hij er op toe zal zien dat er geen jota van Zijn Woord zal veranderd worden. Aldus zullen de mensen moeten weten dat de Allerhoogste God Die Spreekt via die Bestseller aller tijden, onfeilbaar is en waakt over Zijn Woord.

De Vroege Kerk antwoordde hierop ook al bevestigend als men haar bevroeg over de correctheid van Gods Boek: de Bijbel.

Toen een Latijnse vertaling in de vierde eeuw één woordje uit het boek Jona veranderde, brak er een rel uit in de kerk van Afrika. Augustinus verbood die Bijbel in zijn gemeente. Moderne Bijbels veranderen heel veel meer. Maakt het uit welke Bijbel je kiest?

vraagt de professor zich af.

Op het eerste gezicht lijkt het weinig verschil te maken. Het Evangelie lezen we in alle Bijbels, van (Herziene) Statenvertaling tot Groot Nieuws/NBV.

Velen doen alsof er zo een groot verschil tussen die vele Bijbelvertalingen zou zijn, maar men zou verrast zijn als men dit eens in grafieken zou omzetten.

Omgerekend gaat het om één verschillend woord per honderd woorden in het Nieuwe Testament; 99 procent is gewoon in alle vertalingen hetzelfde.

Als men die kleine verschillen bekijkt vanuit het tijdsgebeuren en het dan aangehangen taalgebruik ziet men hoe de vertalers de bijbel gewoon in een zo 'dagelijkse' taal vorm wensten  te gieten. Op enkele jaren tijd kunnen woorden zelfs een heel andere betekenis hebben of een heel ander beeld vormen bij de lezers. Hiertoe tracht men dan ook een nieuwe Bijbelvertaling aan te passen aan de gewone gebruiken en verstandhoudingen.

waar het op aan komt is dat mensen dat Woord van God moeten kunnen begrijpen en dat het hen moet vormen in hun geloof.

De hoofdzaken van het christelijk geloof zijn in bijna alle vertalingen terug te vinden. Als je dus praktisch verder wilt komen als christen lijkt het voor de hand te liggen om voor een goed leesbare, moderne Bijbel te kiezen. Ook als kerkverband. We willen immers kerk van deze tijd zijn?

geeft de professor toe.

De kerk heeft altijd geloofd dat de hele Schrift van God komt. Volgens de gereformeerd-katholieke leer bevat de Bijbel geen inspirerende verhaaltjes van religieuze mensen, maar spreekt God door mensenmonden. De Vroege Kerk sprak van ”heilige letters en lettergrepen”.

Lees hier meer over:

Maakt het uit welke Bijbel je gebruikt?