In het kleine Duitse plaatsje Wittenberg zou de ijverige priester zijn tegenstand tegen de handel in
aflaten op 31 oktober 1517 aan de kerkpoorten gehangen hebben. De "
95 stellingen" stelden de handel in
aflaten aan de kaak, een concept van de
dominicaanse priester
Johann Tetzel waardoor rijken de vergiffenis van hun
zonden konden afkopen van de
paus. Luther vond het onrechtvaardig dat rijken zo geen boetedoening moesten doen wanneer ze te
biecht kwamen.
Wie kon vermoeden dat enkele acties van rooms Katholieke priesters tot zulk een grote verandering in het christendom zou zorgen.
Eerst was er de door
Thomas Cranmer nietigverklaring van het huwelijk tussen Hendrik VIII en
Catharina van Aragon die niet alleen aanleiding gaf tot de ëxcommunicatie van die bisschop maar ook koning
Hendrik VIII tot hoofd van de katholieke kerk van
Engeland deed uitroepen door het Engelse parlement in 153, alhoewel deze teruggedraaid werd in
1554 door koningin
Mary Tudor. doch vijf jaar later werd die akte door de opvolgster, de protestantse
Elizabeth I, terug bezegeld.
Maar door velen wordt de aanklacht van de wantoestanden in de katholieke Kerk in de 16de eeuw, door de
augustijner broeder (1506) die het
sacrament van de
priesterwijding ontvangen had (1507), als beginpunt genomen van de Grote Verandering of Reformatie.
Maarten Luther ontwikkelde hij zich na zijn benoeming in 1508 tot hoogleraar in de
moraaltheologie aan de
Universiteit van Wittenberg tot een persoon die niet op zijn mond gevallen was en de Kerk van Rome op de vingers durfde tikken.
Voor zijn veelvuldige opmerkingen tegen de Rooms Katholieke kerk werd Luther in 1521
geëxcommuniceerd door
paus Leo X. Met de reformatoren
Huldrych Zwingli en
Johannes Calvijnwerd hij één van de vormgevers van wat wij nu het Protestantisme noemen. Luther wordt aanzien als dé leidende persoonlijkheid van de
Reformatie in het Duitse Rijk.
In 2017 neemt men aan dat er wereldwijd 560 miljoen protestanten protestanten zijn, waarbij men de niet-trinitarischen dan wel niet bij rekent. In 1600 leefden vrijwel alle protestanten in Europa, nu woont nog maar 16
procent van de gemeenschap er. Men ziet in Europa het aantal gelovigen ook in protestantse kringen sterk dalen, dit in tegenstelling met de landen van het zuidelijk halfrond. Men vermoed dat tegen 2050 dat
percentage gezakt zal zijn naar onder de 10 procent van de dan verwachte 870
miljoen protestanten wereldwijd.
In 1900 was slechts 1,7 procent van de protestanten woonachtig op het zuidelijk continent –bovendien ging het toen vooral om Europeanen in
Zuid-Afrika–,
nu is dat 41 procent.
Demografische factoren –zoals het kleine aantal kinderen per gezin in
het Westen – versterken het effect van de vermindering van gelovigen in het noordelijk halfrond en de groei van de kerken in het zuidelijk halfrond.
Het zwaartepunt van het protestantisme van Europa via Noord-Amerika naar
Afrika en ook Azië. In de lijst van landen met de grootste protestantse
gemeenschappen stonden in 1910 alleen westerse landen. Een eeuw later
is de lijst veel diverser. De Verenigde Staten vormen nog steeds het
land met de meeste protestanten (56 miljoen). Maar Nigeria (53 miljoen)
en Brazilië (35 miljoen) haalden inmiddels Groot-Brittannië (minder dan
29 miljoen protestanten) en
Duitsland (25 miljoen) in. En in de lijst
staan verder drie Aziatische landen (China, India, Indonesië) en nog
twee Afrikaanse (Kenia en Ethiopië).
Rwanda,
Burundi, Ivoorkust,
Burkino Faso en Tsjaad,
mogen er toe bijdragen dat daar de protestantse kerken de laatste eeuw het snelst mochten aangroeien. De laatste tien jaar kende de protestanten
vooral in
Sao Tomé en Principe –een eilandenstaat in de Golf van
Guinee–, Bhutan, Niger, Singapore en Iran een grote toename.
+
Lees ook:
- Hoogdag voor vele protestanten
- 500 jaar reformatie – reden tot droefheid
- Gewortelden in Christus en factoren voor het succes van de reformatie
- Broeders en Zusters in Christus door de eeuwen heen #10 De Inquisitie
- 16° Eeuwse Broeders in Christus
- Zijn Beelden een Gevaar of de Redding voor het Geloof?
- Hedendaagse protestanten tegenover Katholieken of de Antichrist
- Wereld van een Bijbels analfabetisme is ontstaan
- Wereldkaart protestantisme verandert snel
- The Anti-Reformation in Todays Evangelical Church
- A New Reformation
+++
