Voor- en nadelen van internetspiritualiteit

Internetspiritualiteit staat nog in de kinderschoenen ondanks virtuele kathedralen, catechesecursussen, cyberspacende joden en jonge chattende hindoes. Een digitaal kaarsje branden of virtueel biechten kan 'reallife' religieuze handelingen in het biechthok of kerk nog niet vervangen, maar verbindt wel.

Het is een van de conclusies van een symposium vrijdag over internetspiritualiteit in Den Haag, op initiatief van de 'portal voor surfende katholieken' Isidorusweb. Universitair docent René Munnik doet onderzoek naar de antropologische betekenis van het 'virtuele' christendom. "Internet is goed voor informatie, maar pastorale ondersteuning ontvangen we toch liever face-to-face.''

Door virtueel te biechten of een kaarsje te branden "verpietert een rituele handeling tot een paar muisklikken'', vindt Munnik die verbonden is aan de Universiteit van Tilburg. "Het is net als een muntje gooien in zo'n automaat in de kerk waardoor het elektrisch kaarsje gaat branden; er is geen reet aan.''

Hoogleraar theologie Erik Borgman is positiever. "Er is in de samenleving hunkering naar contact. Het web kan een bron van verbondenheid en bezinning zijn. Ook is het een verzamelplaats waarop mensen hun kwetsbaarheid kunnen uiten en zich openstellen voor een ander. Bij uitstek religieuze thema's.''

Dominee Boele Ytsma ervaart dat ook. Ytsma is een bloggende pastor die twittert, de weblog 'Zoekend geloven' bijhoudt en in allerlei sociale netwerken zoals Linkedin zit. Ytsma pleit voor de weblog als zinvol instrument voor de professionele pastor. "Je gaat dan in gesprek met je gemeenteleden en daardoor met de tijdgeest.'' Zelf plaatst hij naast 'logs' ook preken op zijn site. "Mensen voelen zich getroost, lezen dingen aan elkaar voor en reageren op mijn preken. Ik bedien bijna twee gemeentes, de parochie en de community op internet. En dat is geen virtuele, want het zijn echte mensen die met elkaar in gesprek zijn.''

Ytsma is het met theoloog Borgman eens dat internet verbindt. "Ik kom in contact met mensen die ik mijn normale gemeenschap nooit zou ontmoeten. Ik leer weer van hen, omdat ze een totaal andere kijk hebben op religieuze kwesties.''