Veel protestanten in Antwerpen in zestiende eeuw

„Het begin van het calvinisme ligt in de zuidelijke Nederlanden. Daar waren eerder calvinistische gemeenten dan in het noorden. Antwerpen was in de zestiende eeuw een stad met veel protestanten.”

Een paar feiten. In 1523 worden twee Antwerpse lutheranen op de Grote Markt in Brussel verbrand. Zij waren de eerste martelaren in de Nederlanden. Antwerpen was het centrum voor het drukken van Bijbels in de Nederlanden. Bekend was de drukker Jacob van Liesveldt, naar wie zelfs een Bijbel is genoemd.

De uit Mechelen afkomstige Gaspar van der Heyden staat aan de wieg van het calvinisme in Antwerpen. Hij werd in 1551 predikant van de Antwerpse gereformeerde gemeente onder het kruis, die aanvankelijk een kleine groep vormde, met naar schatting in 1558 enkele honderden leden. In 1566 kwam de grote omslag. „In de maanden mei en juni gingen circa 5000 Antwerpenaren naar de hagenpreken buiten de stadsmuren. In juli breidde dat aantal zich enorm uit en trokken de hagenpreken 20.000 tot 25.000 mensen”

In 1567 vindt dicht bij Antwerpen de Slag bij Oosterweel plaats, waarbij een calvinistisch leger verslagen wordt. In 1580 is bijna de helft van de bevolking protestant. Antwerpen was vanaf 1576 tot 1585 de hoofdstad van de anti-Spaanse opstand. Na de val van Antwerpen in 1585 zag het er voor de opstand slecht uit.

Lees meer >Scheldestad Antwerpen, centrum van reformatie