Wednesday 27 January 2021

Nederland vraagt bijstand uit het buitenland

 Voorgaande:

Crimineel ontoelaatbaar geweld door Nederlandse jongeren

De mensen achter de coronaprotesten

 

Vorige nachten gingen het er al woelig aan toe en men vreest nog voor erger de komende dagen. Daarom heeft Nederland de hulp ingeroepen van haar buurlanden België en Duitsland.

De ME (Mobiele Eenheid of de Nederlandse oproerpolitie) is opgeschaald geworden. Het is ontegensprekelijk dat de voorbijgaande dagen het geweld all proporties te buiten ging. Zoals gisteren in Amsterdam hoopt men dat de mobiele eenheid door haar aanwezigheid er voor kan zorgen dat de situatie niet escaleert. In vele steden kon men wel “een kat-en-muisspel” zien tussen de jongeren en agenten.

De burgemeester van Den Bosch riep die hele stad uit tot veiligheidsrisicogebied en kondigde al tot 10 februari een noodverordening af. Dat stelt de politie in staat om extra maatregelen te treffen en controles uit te voeren. 

In meerdere steden ziet men “meedogenloze relschoppers” en lijkt het wel op een “kleine straatoorlog”. Opvallend is hierbij dat er heel wat relschoppers tieners zijn en volwassenen onder de 25 jaar.

Maastricht 's burgemeester Annemarie Penn die gisteren ook een noodbevel afkondigde, zei:

“Dit heeft niets meer met demonstreren te maken, dit zijn puur relschoppers die uit zijn op vernielen en geweld.” 

De stad is ook aangewezen als veiligheidsrisicogebied, wat betekent dat de politie zonder directe aanleiding mensen kan fouilleren. 

Het Openbaar Ministerie en de politie hebben duidelijk gemaakt dat raddraaiers niet alleen strafrechtelijk, maar ook civielrechtelijk of bestuurlijk zullen worden aangepakt als dat nodig is. Schade aan gemeente-eigendommen zal zo mogelijk op daders, of bij minderjarigen op hun ouders, worden verhaald.

De mensen achter de coronaprotesten

 Vervolg van: Crimineel ontoelaatbaar geweld door Nederlandse jongeren

Sinds de invoering van de avondklok dit weekend is het erg onrustig in tal van Nederlandse steden. Die werd ingevoerd in een poging de coronacijfers in het land te doen dalen.

Als wij die protesterende groeperingen aan het werk zien kunnen wij eerder denken dat het voor hen eerder gaat om keet te schoppen en om te plunderen.

Er zijn in Nederland de afgelopen dagen al heel wat demonstraties georganiseerd door verschillende groepen. Sommige met ronkende namen: Nederland in Opstand bijvoorbeeld. En: Dordrecht in Verzet, Viruswaanzin, StopLockdownNu, Integer Nederland.

Nederlandse parlementsleden reageren verbijsterd op de hevige rellen die maandagavond opnieuw uitbraken in verscheidene steden. De rechts-populistische PVV-leider Geert Wilders roept premier Mark Rutte op het leger in te zetten, ‘voordat dit geweld een halve burgeroorlog wordt’. De PVV-leider werd eerder nog door onder andere GroenLinks-voorman Jesse Klaver medeverantwoordelijk gehouden voor de uit de hand gelopen protesten tegen de avondklok.

Het linkse DENK-Kamerlid Tunahan Kuzu is eveneens tegen de avondklok, maar noemt

 ‘het geen vrijbrief om te rellen met agenten, andermans spullen te vernielen en winkels te plunderen’.

 

Maar wie zijn de mensen achter die groepen, waarom organiseren ze demonstraties en hoe zijn ze georganiseerd? 

He AD heeft enkele van die groepen onder de loep genomen.

Zij bekijkt en bespreekt  Ab Gietelink, drijvende kracht achter StopLockdownNu, de broers Gietelink van het Comité Stop Afbraak Sociale Huisvesting en burgerjournalistiek platform, alsook Willem Engel een Rotterdamse dansschoolhouder, die vroeger biomedische wetenschap studeerde en nu hét gezichtis van het protest tegen het coronabeleid geworden.

Verder komt Martijn ‘Tinus’ Koops van Nederland in Verzet aan bod, die ook berichten van QAnon: een uit de VS overgewaaide complottheorie over de ‘Deep State’.

Lees:

Dit zijn de mensen achter de coronaprotesten: ‘We willen onze vrijheid terug’

Crimineel ontoelaatbaar geweld door Nederlandse jongeren

Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog heeft  Nederland een avondklok ingevoerd, waartegen heel wat protest is gekomen. De omstreden maatregel werd vorige week nipt goedgekeurd door het parlement, nadat gevreesd werd dat een uitbraak van de Britse variant van het coronavirus de ziekenhuizen zou overrompelen. Het is een preventieve maatregel nadat de meer besmettelijkere variant werd ontdekt op verschillende plaatsen. Het aantal nieuwe besmettingen in het land is al een maand traag maar gestaag aan het dalen.

In totaal waren er toen al 13 540 Nederlanders bezweken aan Covid-19, en werden er al in totaal bijna een miljoen bevestigde gevallen gerapporteerd.

 

Ongelofelijk hoe Nederlandse jongeren de coronamaatregelen aanwenden om zogezegd daartegen te protesteren en eigenlijk anarchistisch geweld en plunderingen te verwezenlijken.

Het anders zo Christelijke Urk was er al enkele dagen geleden bij om de boel op stelten te zetten en te protesteren tegen "hun inperking van vrijheid", waarbij zij diegenen die al ernstig getroffen waren door de verplichte sluitingen nog eens op extra kosten joegen door heel wat schade aan te richten en gewoonweg die persoonlijke zaken te plunderen.

Terwijl in ziekenhuizen er zovele mensen bezig zijn mensenlevens te redden, werden zij nu nog eens van buitenaf belaagd en angst aangejaagd. Terwijl er op de verloskamers van het ziekenhuis van Enschede baby’s geboren werden, zijn mensen vanuit de stad naar dat ziekenhuis getrokken om op de ramen te gaan bonken en vernielingen aan te richten. Indien het die jongeren echt zou gaan om de coronamaatregelen die de regering heeft getroffen is het onbegrijpelijk dat zij juist die mensen aanvallen die er voor zorgen dat de op stervens na zieken geholpen worden en de getroffen horeca en winkels viseren.

De voorzitter van het ziekenhuis noemt de aanval op het ziekenhuis dan ook onbegrijpelijk. 

 "Je doet je stinkende best en op zo’n moment wordt dat gewoon niet gerespecteerd. Het enige wat wij willen, is een veilige plek zijn voor onze patiënten. Wij hebben hier heel veel covidpatiënten, maar we proberen ook de reguliere zorg te laten doorgaan."
Ook in Amsterdam, Eindhoven, Den Haag, Breda, Oosterhout, Helmond, Venlo, Stein, Roermond, Arnhem, Apeldoorn en Tilburg kwamen geweldplegers op straat tegen de coronamaatregelen. Het geweld dat wij vanuit die steden te zien kregen op onze beeldbuis was verschrikkelijk en getuigd er van hoe een groot deel van de Nederlandse jongeren afgedwaald is van enige "decency".

Ook de Nederlandse minister-president Mark Rutte kon slechts dezelfde opmerking malen als wij en dit "crimineel geweld" veroordelen. Hij noemt het "ontoelaatbaar" en zei:

 "Elk normaal mens kan hier alleen met afschuw kennis van nemen. Wat bezielt deze mensen?"

Ook gaan er oproepen in België rond om zogezegd te protesteren tegen de inperking van de vrijheid.
Maar het geweld waartoe bepaalde mensen oproepen heeft niets te maken met strijden voor de vrijheid.

Kaap van 100 000 Covid-doden in Verenigd Koninkrijk overschreden

 Meer dan 100.000 mensen in het VK zijn nu gestorven aan Covid-19. Men kan dit een hartverscheurend, onbegrijpelijk cijfer noemen waarvan veel experts en wetenschappers denken dat het is geworteld in het falen van een 'roekeloze' regering die toezicht heeft gehouden op een van de grootste 'vermijdbare' verliezen van levens in generaties. De Engelse regering had al veel eerder strenge maatregelen moeten treffen.

Weinigen hadden ooit gedacht dat het VK zo'n grimmige mijlpaal zou bereiken,
toch, bijna 12 maanden na het begin van de pandemie - en ondanks talloze kansen en waarschuwingen om corrigerende maatregelen te nemen - staat het land alleen met het hoogste dagelijkse sterftecijfer ter wereld. Alleen al in de afgelopen maand is meer dan een kwart van alle sterfgevallen in het VK gemeld, het hoogtepunt van het mislukte niveausysteem van de regering.
Pre-kerstmixen en de opkomst van de nieuwe coronavirusvariant, zeggen critici. Tegen deze achtergrond werd de NHS overweldigd door een golf van ziekenhuisopnames die voorheen onzichtbaar waren tijdens de pandemie.
Premier Boris Johnson heeft beloofd een onderzoek in te stellen naar de manier waarop Groot-Brittannië met de pandemie omgaat, maar stond dinsdagavond erop dat

 “we echt alles hebben gedaan wat we konden, en blijven doen wat we konden, om het verlies aan mensenlevens te minimaliseren en om minimaliseer het lijden."

Hoe lang nog eer men het smelten van het ijs als gevaarlijk teken zal erkennen?

 Al enkele decennia kijken wetenschappers met argus ogen naar de Noord en Zuidpool. Het lijkt ongeloofwaardig dat vele mensen hun waarschuwingen niet ernstig willen nemen.

Al enkele decennia valt het op dat het ijs over de gehele aarde aan het smelten is. Er zijn gletsjers die aan het verdwijnen zijn en sinds het begin van de jaren negentig is de snelheid waarmee het poolijs smelt met 57 procent gestegen. Tussen 1994 en 2017 is er al 28 biljoen ton ijs verdwenen.

De stijging van 0,8 tot 1,2 biljoen ton per jaar is volgens de onderzoekers onder leiding van de universiteit van Leeds, terug te voeren op het versnelde afsmelten van berggletsjers en van ijskappen op Antarctica, Groenland en de Antarctische ijsplaat. In dezelfde tijdspanne steeg de wereldwijde zeespiegel met 34,6 millimeter.

Het noordelijk halfrond lijkt het hardst getroffen. Er zijn de bergen in de Alpen die groener of kaler worden maar Antarctica en Groenland hebben het hardst te verduren.

Idioot genoeg kunnen wij zien hoe de mens mee werkt aan deze opwarming en aan het vernietigen van zijn habitat of van de wereld.
De mens is er zo bijvoorbeeld al in geslaagd om veertien keer de oppervlakte van ons land aan  regenwoud sinds 2004 al tegen de vlakte te gooien. Omgerekend zijn dat – in klassieke termen – zo’n 110 miljoen kleine voetbalvelden. De berekeningen gebeurden op basis van satellietbeelden gemaakt tussen 2004 en 2017 in 24 “ontbossingsfronten”, aldus WWF. De grootste vernietiging vond plaats in het Amazoneregenwoud in Brazilië, Colombia, Peru, Venezuela en Guyana, waar 18,2 miljoen hectare verdween. Maar ook in Borneo, Paraguay, Argentinië, Madagaskar en Sumatra verdween regenwoud.

 

Hier in het westen kijken wij uit naar biobrandstof, maar vragen er genoeg mensen zich wel af, wat daar voor wordt opgeofferd?

Vaak worden de bossen gerooid voor de productie van soja, cacao of andere landbouwproducten. Andere belangrijke factoren zijn de ontwikkeling van infrastructuur, mijnbouwactiviteiten en landspeculatie.
België zal zich eens ernstig moeten bevragen hoe en waar het naar toe wil kwestie gebruik van bepaalde materialen. Het wordt hoog tijd dat het haar voetafdruk van ontbossing en van ingevoerde producten  aanpakt. WWF roept de federale en regionale regeringen op om een sterke Europese wet tegen ontbossing te steunen.

De Europese Commissie had in haar biodiversiteitsstrategie beloofd om dit jaar een nieuwe wetgeving voor te stellen om de import van producten uit vernietiging van bossen of andere ecosystemen aan banden te leggen.

 

Wij kijken uit naar wat er in werkelijkheid zal verwezenlijkt worden.

 

Friday 22 January 2021

If I have no hunger or thirst for righteousness

 
 

 Almighty God,
If I have no hunger or thirst for righteousness,
please place it in my heart.
“Teach me to do thy will; for thou art my God:
thy spirit is good; lead me into the land of uprightness (
Psalm 143:10 KJV).

In the powerful name of Jesus, Amen.  

 
 

Saturday 2 January 2021

Kerkgebeuren voor 2020

Het jaar 2020 werd ingezet met drie gereformeerde kerkgenoot-schappen in Amerika, Australië en Canada die de banden verbraken met de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKv), vooral vanwege de openstelling van de kerkelijke ambten voor vrou-wen in de GKv.

In de lente bracht een snelle verspreiding van het Coronavirus de regeringen in meerdere landen er toe om ernstige beperkende maatregelen te treffen. In Nederland en de Verenigde Staten van Amerika, waren er kerken die met die beperkingen niet akkoord gingen en de mensen opriepen om toch samen te komen in hun kerkgebouwen. Doorheen 2020 bleven bepaalde godsdienstige groeperingen oproepen om naar de openbare vergaderingen te blijven komen.

De Christadelphians of Broeders in Christus namen dadelijk grondige maatregelen om hun leden en andere gelovigen te beschermen. Sinds maart geven zij geen openbare diensten meer. Voor hun Bijbelstudies en erediensten hebben zij hun toevlucht gezocht tot virtuele diensten. Tezamen met de regering riepen zij hun gelovigen zo veel mogelijk thuis te blijven en zich niet te dicht bij andere mensen te begeven.

Voor een gelovige hoort het welzijn van de gemeenschap hoger aangeslagen te worden dan de rijkdom van het individu. Alsook is het de broederlijke taak om er voor te zorgen dat iedereen in een goede gezondheid kan verkeren.
Onvoorwaardelijke liefde is essentieel en daarbij hoort ook het zorg dragen dat niemand besmet geraakt. de Broeders in Christus vinden dat zij mede verantwoordelijkheid dragen voor de samenleving en voor elkaar.


Ondanks de oproep van minister Grapperhaus aan Nederlandse kerken om enkel onlinediensten te houden, bleven in Nederland veel reformatorische kerken toch diensten met bezoekers houden.
In 2019 verloren de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt 2014 leden en hielden er 112.593 over, het grootste verlies ooit. Misschien bracht hen dit ertoe om niet nog meer leden te verliezen door geen zondagsdiensten aan te bieden en de mensen er aan gewend te maken om lekker thuis te zitten.
Hip-evangelischekerken mochten nu ook geen evenementen mere houden waar jongeren uit de bol konden gaan om zogezegd "De Heer' te loven.

In oktober ontstond er een breed maatschappelijk onbegrip voor het feit dat kerken in Nederland zich niet hoefden te houden aan de regel dat er maximaal dertig mensen in een binnenruimte aanwezig mogen zijn. Ook in België kwamen bepaalde Joodse en Islamitische organisaties daartegen in en eisten de mogelijkheid om samen te kunnen komen om erediensten en huwelijken te voltrekken.

Heel wat mensen zijn echt moe geworden van alle kerkgedoe (de mensen, de sfeer, oude taal, wetenschappelijk achterhaalde opvattingen), maar een groot deel die niet meer naar de kerk gaan zegt wel te geloven, of iets te geloven, of helemaal niets meer. Met de sociale afstandsregels en sluitingen van de gebedshuizen zullen wij nu moeten afwachten tot midden 2021 hoeveel mensen no terug zullen komen naar de kerken.

 

 

Monday 28 December 2020

Not created to be on our own

When God created the earth and placed human beings on this planet His intentions were that they would multiply and live peacefully together.

It was not in God's Plan that we all would live as individuals in our own little cocoon or bubble, isolated from the rest of the world.

2020 was a year where we were forced to go in isolation. Even to honour God and to have religious services we had to find means to have celebrations and Breaking of bread, without being together.

We once were a society that centred around family. Multiple generations often lived together under one roof and when families did live separately, they never moved very far. There always have been events to celebrate with each other. Often people looked for reasons to come together and have fun with each other in group. These days, we have become more of an individualistic culture. Most people today rely on themselves. In previous generations members of a family often came to live not so far away from the other members. Today, work has required many to live far away from where they were raised. Our connections with other people take place most often in the workplace. But those connections are usually shallow, fickle, and short lived.

In the church, we see this sense of individualism and disconnectedness as well. In certain countries people are obliged to move around because their work. They therefore do not have anymore what they would call their "own church". Some may stake a claim on a church but remain distant and on the margins, attending only when something better isn't going on. And then there are those who may indeed have a committed relationship with a church but they are not all in. They aren't fully known by their community. They don't rely on the Body when they are struggling or in need. Instead, they wear masks that cover the pain of their lives, pretending that everything's okay, even though it's not.

This year literally masks had to be covering our face. All over the continent religious people could not come together anymore to have a worship service together. Now the individualism and doing life on our own is not part of God's design. In creating mankind, God desired for us to participate in that community which in this corona period could not be realised in real life, but had to happen in virtual meetings.

Jehovah didn't create man to be in community with him alone. After he created the world and Adam, God said,

 "It is not good that the man should be alone; I will make him a helper fit for him" (Genesis 2:18). 

God created man and woman to be in community together, to create families and live together, bearing the image of God.

Scripture is all about community. God chose the Israelites to be his people.

 "And I will walk among you and will be your God, and you shall be my people" (Leviticus 26:12). 

They lived and worshipped him together in community. Following the death, resurrection, and ascension of Christ, God then instituted the church, the Body of Christ as a community of believers.

 "Now you are the body of Christ and individually members of it." (1 Corinthians 12:27).

 This year, we as members of our church-community were not able to come together in real life with our brothers and sisters. But thanks to the contemporary electronica we were blessed to be able to meet by all those modern electric tools. Several electronic applications made it possible that we even could meet with more people from all over the world.

Being made to live in a humble, worshipful, and loving dependency upon God and in a loving and humble interdependency with others, we could share our union with Christ.


Not only were we created to be in community but we also need community. When we can come together we can share ideas and strengthen each other in our way of thinking and handling. In a way there is also social control. We need godly brothers and sisters to watch our back. We need to be connected in community where we can all be on alert together for the dangers that are all around us.

The truth is, we need each other. We need to trust, rely on, and depend upon other believers. God gave us each other to walk alongside, encourage, and spur one another one in the faith. The writer to the Hebrews says,

 "And let us consider how to stir up one another to love and good works, not neglecting to meet together, as is the habit of some, but encouraging one another, and all the more as you see the Day drawing near" (Hebrews 10:24-25).

James 5:16 says,

 "Therefore, confess your sins to one another and pray for one another, that you may be healed. The prayer of a righteous person has great power as it is working." 

We are to carry each other's burdens (Galatians 6:2), care for each other's practical needs (Romans 12:13, Hebrews 13:16), warn each other of sin (1 Thessalonians 5:14) and rejoice and mourn with each other (Romans 12:15).

Though society might tell us that we can do life on our own, God's word tells us that we simply can't function without each other (1 Corinthians 12). We need each other and we need community. But we should know that in these times of the coronavirus we need to be careful not to bring others in danger, creating possibilities to infect each other.

At the moment we still do have to keep to the corona measures to keep everybody safe. We should not claim as some other Christians and certain Jews do that we have to have the religious freedom to have our worship and praise services in group. There are the meeting tools like Zoom, Meats, HouseParty, Jitsi, Hangouts, Google Meets, a.o. to join a virtual meeting. Lets make use of them for still some more months. And lets hope that from September onwards we shall be able to have again a normal life with many people, able to go to shops, restaurants, hotels and other places, like going back to a prayer hall or church.

Even when not created to be on our own, for the time being we shall have to be happy to keep it cosy in our small corona bubble.


Thursday 17 December 2020

Hans Maat roept onwijs mensen op om samen te komen

Vervolgend op "Moeten kerken zich beperken tot online diensten?" willen wij toch benadrukken hoe belangrijk het is om zich tot de corona maatregelen te houden en niet bepaalde predikers te volgen die oproepen om tegen de regeringsbesluiten toch samen te komen. Dat zou dan betekenen om ongehoorzaamheid aan de Wetsvoerder te tonen, iets waar Jezus tegen was en zei:

Geef de keizer wat de keizer toe komt.

 Hans Maat vind met twee of drie mensen samenkomen echt te weinig

 "Zo kun je kerk-zijn nauwelijks vormgeven en worden Bijbelstudies de pas afgesneden",
zegt hij. Deze directeur van het Evangelisch Werkverband roept kerken op om creatieve vormen van kerk-zijn te bedenken tijdens de coronacrisis.

"Sommige kerken beschikken over prachtige gebouwen met soms maar liefst zeven zalen. Ik zou zeggen: zet ik elke zaal een groep om Bijbelstudie te doen. En er zullen vast en zeker kerken zijn dit dat al doen. Zij krijgen van mij bij deze een pluim. Maar er zijn ook een heel aantal kerken met grote gebouwen die vanzelfsprekend leeg staan. Gebouwen zijn vaak om erediensten heen gebouwd, maar nu gaat het om community. Ik zie nu bijvoorbeeld veel jongeren tussen wal en schip vallen omdat er voor hen geen persoonlijke aandacht is."

Hij vergeet echter dat als deze mensen naar één plek moeten zij wel onderweg moeten gaan, waarbij zij meerdere mensen kunnen kruisen.  Ook waar zij samen komen zullen zij met bepaalde ogenblik de kans lopen om te dicht bij elkaar te zijn en een mogelijke besmettingsaard kunnen vormen.

Uit broederliefde moet men vermijden dat mensen kunnen besmet worden. Daarom is het totaal onverantwoord om in deze tijden samen te komen. Met de huidige moderne middelen zijn er genoeg mogelijkheden om diensten of klassen te onderhouden. Er zijn Zoom, Jitsi, Facetime, Messenger, Meets en vele andere elektronische voorzieningen waarbij men virtueel met meerdere mensen samen kan komen.

Maat vindt wel dat de maatregelen heel zorgvuldig worden nagevolgd, al kunnen wij dat niet zo goed zien in Nederland. Ook denkt hij

"dat we moeten blijven proberen om de maximale ruimte te benutten die ons gegeven is om kerk te kunnen zijn."

Maar men kan gerust "Kerk zijn" via verbintenis langs allerlei kanalen en met mensen die te ver af zijn om lijfelijk aanwezig te zijn. Onze gemeenschap houdt zo al jaren haar zondagdienst ter beschikking online zodat broeders en zusters waar ook ter wereld toch een dienst kunnen bijwonen, al wonen zij eigenlijk in verre afzondering; Zo kunnen zij deel uitmaken van de verbonden gemeenschap.

Moeten kerken zich beperken tot online diensten?

In België is het voor vele kerken al maanden een zekerheid dat men best niet in levende lijve tezamen komt.
De Christadelphians houden sinds maart 2020 enkel maar gebedsdiensten en bijbelstudies online. Voor hun was het dadelijk duidelijk dat men moest vermijden dat mensen zich zouden kunnen besmetten en dat men allerbest eerder kon vermijden dan remediëren.

Nederlandse onzekerheid omtrent mogelijke kerkdiensten

Onze noorderburen van de andere strekkingen hebben het heel wat moeilijker met de coronamaatregelen. Nederlandse kerken worstelen met de vraag hoe om te gaan met de nieuwe lockdownregels, waarin kerken opnieuw een uitzonderingspositie hebben. Wat opvalt is dat men vragen kan stellen waarom er in bepaalde landen extra versoepelingen worden vertoond voor godsdienstgroepen, ook al willen die zich graag beroepen op godsdienstvrijheid.

  Zijn fysieke bijeenkomsten nog verantwoord of moeten kerken zich beperken tot online diensten?

 In het Radio 1-programma Dit is de Dag een gesprek met bisschop de Korte van het bisdom Den Bosch, met 'Theoloog des Vaderlands' Almatine Leene en met dominee M. van Reenen van de hersteld hervormde gemeente in Oldebroek.

Leene licht toe waarom men er in de gereformeerde kerk (vrijgemaakt) in Hattem, waar zij predikant is, ervoor heeft gekozen om volledig over te gaan op online diensten.

 "Kerken staan in een negatief daglicht. Op deze manier willen we goodwill laten zien."

 Van Reenen benadrukt dat een online dienst een fysieke kerkbijeenkomst niet één op één kan vervangen. Eerder zei hij in gesprek met CIP.nl hierover:

 "Kerkgang is een afzonderingsmoment. Je stapt de deur uit, neemt plaats in de kerk en zo kom je uit de sleur van het dagelijks leven."

Klik hier om het volledige radiogesprek terug te luisteren.